Aktualności

Seminarium naukowe IGiG - Prof. Kefei Zhang

18-09-2024

IGiG zaprasza na seminarium naukowe, które odbędzie się w trybie hybrydowym w najbliższy czwartek (19.09.2024) o godzinie 9:00. Prof. Kefei Zhang (School of Environment and Spatial Informatics, China University of Mining and Technology) przedstawi temat "Space Resources Exploitation and Utilization - A Geodetic Perspective".

Eksploracja i wykorzystanie zasobów kosmicznych to nowa fala międzynarodowego zainteresowania napędzanego obawą o szybkie wyczerpywanie się energii i zasobów na Ziemi. Amerykańska ustawa o eksploracji i wykorzystaniu zasobów kosmicznych z 2015 r. była punktem zwrotnym dla przyspieszonego procesu nowej konkurencji kosmicznej. Główne potęgi kosmiczne podjęły pilotażowe wysiłki, a misje zwrotu próbek zostały do tej pory uruchomione / zaplanowane przez Japonię (Hayabusa), USA (OSIRIS-Rex), ESA (Rosetta) i Chiny (Tianwen #2). Głównym celem górnictwa pozaziemskiego jest poszukiwanie cennych i rzadkich minerałów/metali, w szczególności metali z grupy platynowców (np. rutenu, rodu, palladu, osmu i irydu), które są krytycznie potrzebne dla zrównoważonego rozwoju społeczeństwa, z asteroid i mniejszych planet znajdujących się blisko Ziemi. Nauka i technologia geoprzestrzenna, w szczególności geodezja i teledetekcja, odgrywają kluczową rolę w tym ogromnym przedsięwzięciu inżynierii kosmicznej, podobnie jak w przypadku geodezji dla dużych projektów inżynieryjnych.

więcej...

Prof. Paweł Bogusławski w programie "Przyszłość jest teraz" na TVP3 Wrocław – Rozmowa o projekcie DigiTwins4PEDs

11-09-2024

Niezmiernie miło nam poinformować, że dr hab. inż. Paweł Bogusławski, pracownik Instytutu Geodezji i Geoinformatyki UPWr, wystąpił w programie "Przyszłość jest teraz", emitowanym na antenie TVP3 Wrocław (Zobacz pełny odcinek programu). W trakcie rozmowy prof. Bogusławski przybliżył widzom szczegóły dotyczące DigiTwins4PEDs – innowacyjnego projektu naukowego, którego celem jest wsparcie transformacji energetycznej w miastach poprzez wykorzystanie tzw. „miejskich bliźniaków cyfrowych” (Urban Digital Twins).
Zapraszamy do śledzenia naszych działań w projekcie DigiTwins4PEDs (link do strony projektu)!

więcej...

Start projektu TCS AH (Thematic Core Services Anthropogenic Hazard) węzeł tematyczny dla zagrożeń antropogenicznych

11-09-2024

W dniu 10 września 2024 odbyło się w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie spotkanie inicjujące projekt „TCS AH (Thematic Core Services Anthropogenic Hazard) węzeł tematyczny dla zagrożeń antropogenicznych” w ramach programu „Wsparcie udziału polskich zespołów naukowych w międzynarodowych projektach infrastruktury badawczej”, finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt ten uzyskał finansowanie na lata 2024-2028 w wysokości 15 936 382,60 zł, a budżet zadań UPWr wynosi 1 787 365,65 zł. Umowę Konsorcjum z MNiSW podpisano 8 sierpnia 2024. W ramach tego projektu zespół UPWr wraz z zespołami Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Instytutu Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk, Głównym Instytutem Górnictwa - Państwowym Instytutem Badawczym oraz Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH będą pracowali nad utrzymaniem i udoskonaleniem węzła tematycznego TCS AH (Thematic Core Services Anthropogenic Hazard) w ramach infrastruktury EPOS (European Plate Observing System). Na UPWr projekt będzie realizowany w Instytucie Geodezji i Geoinformatyki.

więcej...

Przedstawiciele IGiG w Komitecie do spraw Badań Przestrzeni Kosmicznej (COSPAR)

09-09-2024

Podczas zgromadzenia ogólnego Komitetu do spraw Badań Przestrzeni Kosmicznej (ang. Committee for Space Research, COSPAR), który miał miejsce w Busan w Korei Południowej, zostały wyłonione nowe władze organizacji. W nowej strukturze vice-przewodniczącym podkomisji A1: "Atmosphere (including Troposphere and Stratosphere), Meteorology, and Climate" został prof. dr hab. Witold Rohm. Natomiast vice-przewodniczącym Panelu "Satellite Dynamics (PSD)" został prof. dr hab. Krzysztof Sośnica. COSPAR działa od 1958 roku i zajmuje się koordynacją działań naukowych na szczeblu międzynarodowym w obszarze badań kosmicznych, ze szczególnym naciskiem na swobodną wymianę wyników, informacji i opinii oraz zapewnienia forum otwartego dla wszystkich naukowców, umożliwiającego dyskusję na temat problemów mogących mieć wpływ na badania kosmosu. Serdecznie gratulujemy!

Co się dzieje z satelitami GNSS po wielu latach działania?

30-08-2024

Naukowcy z IGiG zbadali jak zmieniały się orbity satelitów GPS, GLONASS i Galileo na przestrzeni ostatnich lat. Największą niestabilnością w zakresie wysokości orbity oznaczają się satelity GPS. Ich wysokość ulega zmianie o nawet 6,5 m na dobę, co daje prawie 2,5 km w skali roku. W przypadku satelitów GLONASS i Galileo zmiany wysokości mieszczą się w przedziale kilku metrów na rok. Tak duża dysproporcja wynika z okresu obiegu satelitów GPS – na jeden obrót Ziemi przypadają dwa obiegi satelitów GPS. To prowadzi do silnego rezonansu pomiędzy orbitami a obracającą się Ziemią o nieregularnym kształcie. W przypadku satelitów posiadających radiatory na pokładzie, które są niesymetrycznie rozmieszczone na korpusie satelity – powstaje siła działająca wzdłuż osi paneli słonecznych. Ta siła powoduje cykliczne zmiany wysokości orbity zależne od wysokości Słońca i jest zdecydowanie większa w przypadku satelitów Galileo FOC niż np. GLONASS i Galileo IOV.

więcej...

Gdzie umieścić przyszłego satelitę do zbadania kształtu Ziemi?

19-08-2024

Pomimo tego, że wokół Ziemi orbitują obecnie setki tysięcy sztucznych satelitów, okazuje się, że żaden z nich nie posiada optymalnej orbity do wyznaczenia stałej grawitacji, współrzędnych środka Ziemi, czy też spłaszczenia i kształtu Ziemi. Większość satelitów umieszczana jest na orbitach niskich (pon. 1500 km), geostacjonarnych lub w wysokiej strefie orbit średnich (np. GPS i Galileo). Pomiędzy wysokością 1500 a 5800 km nie orbituje żaden satelita geodezyjny czy teledetekcyjny. Ponadto satelity umieszczane są zazwyczaj pod kątami nachylenia orbit od 50 do 110 stopni, co pokrywa zaledwie 33% możliwych kątów nachylenia orbit względem równika.

Projekt orbity przyszłego satelity, który pozwoli najlepiej wyznaczyć zarówno pole grawitacyjne, kształt Ziemi, jak i współrzędne jej środka (geocentrum), a także iloczyn stałej grawitacji oraz masy Ziemi został przedstawiony w najnowszym artykule w Journal of Geodesy.

więcej...

Krzysztof Sośnica desygnowany przez Międzynarodową Asocjację Geodezji do koordynacji technik geodezji kosmicznej

15-08-2024

Prof. Krzysztof Sośnica objął stanowisko Przewodniczącego Podkomisji 1.1 „Coordination of Space Techniques” w Międzynarodowej Asocjacji Geodezji (IAG). Podkomisja zajmie się integracją technik geodezji kosmicznej i satelitarnej oraz odpowie na nowe wyzwania stojące przed geodezją w przyszłości – w szczególności oferowanych przez misje GENESIS i Moonlight.

Jako przewodniczący, K. Sośnica utworzył trzy międzynarodowe grupy robocze, które zajmą się różnymi aspektami geodezji satelitarnej:

GENESIS (przewodniczący prof. Johannes Boehm z Politechniki w Wiedniu) – nastawiona na przygotowanie się do misji satelitarnej ESA, która zintegruje po raz pierwszy wszystkie 4 technki geodezyjne na pokładzie jednego satelity

Atmospheric ties (powiązania atmosferyczne, przewodniczący dr Jungang Wang z GFZ w Poczdamie) – nastawiona na poprawę spójności efektów atmosferycznych (troposferycznych i jonosferycznych) w geodezji satelitarnej i kosmicznej

Lunar reference frames (Księżycowe układy odniesienia, przewodnicząca prof. Agnes Fienga z Obserwatorium Paryskiego) – nastawiona na poprawę spójności ziemskich i księżycowych układów odniesienia i systemów czasu dla przyszłych obserwacji geodezyjnych i misji księżycowych.
Więcej szczegółowych informacji na temat nowych grup roboczych IAG można znaleźć na stronie Międzynarodowej Asocjacji Geodezji.

Krzysztof Sośnica otrzymał również nominację do Rady Zarządzającej (Governing Board) Międzynarodowej Służby Pomiarów Laserowych do Sztucznych Satelitów i Księżyca (ILRS, NASA). Wcześniej był już członkiem Rady Zarządzającej, jednak z wyboru, a w chwili obecnej został desygnowany jako jeden z członków z urzędu (ex-officio) będąc reprezentantem Międzynarodowej Asocjacji Geodezji w tej służbie. Więcej informacji na stronie ILRS.

Letnia Szkoła GNSS w Słowenii

09-08-2024

Z przyjemnością informujemy, że kilku naszych studentów uczestniczyło niedawno w trwającej 10 dni Letniej Szkole Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej (GNSS), organizowanej przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) i Wspólne Centrum Badawcze (JCR) w Słowenii.

więcej...